Η Κατερίνα Παπαδάκη μιλά στο Art Nouveau
Την θεατρική παράσταση “Kill The-M-All” όλοι την γνωρίζετε..Έιχαμε αναφερθεί σε αυτήν λίγο πριν την πρεμιέρα.
Πίσω από αυτή όμως βρίσκεται μια σύγχρονη, νέα συγγραφέας που δέχτηκε να μας μιλησει και να απαντήσει σε μερικές ερωτήσεις μας.
Μπορείτε να ξαναδιαβάσετε το συγκεκριμένο άρθρο Εδώ
Η Κατερίνα Παπαδάκη λοιπόν στο Αrt Nouveau!
Aπολαύστε την!
Art nouveau: Πώς γεννήθηκε “το εμπορικό κέντρο” και πώς μεταμορφώθηκε σε “Kill the-M-All” ;
Κατερίνα Παπαδάκη: Το εμπορικό κέντρο σαν ιδέα γεννήθηκε ένα καλοκαιρινό ξημέρωμα που βρισκόμουνα σε διακοπές και άνοιξα την τηλεόραση για με πάρει ο ύπνος… Ένα ντοκιμαντέρ που αφορούσε την αρχιτεκτονική των εμπορικών κέντρων κυριολεκτικά αιφνιδίασε αλλά και τροφοδότησε την μυαλό και τις σκέψεις μου. Δούλευα μήνες πάνω στο συγκεκριμένο έργο και καθώς η μια σκέψη ακολουθούσε την άλλη σχηματιζότανε ο ήρωας και συναρμολογούσα το κείμενο.
Υπάρχουνε πολλά κομμάτια διαφορετικά που συνδέονται μεταξύ τους και μπορώ να πω ότι ήταν ιδιαίτερα απαιτητικά και δύσκολα.
Έτσι όταν τελείωσα το δύσκολο αυτό έργο είχα στο νου μου ένα πράγμα σαν δεδομένο, ήθελα ο σκηνοθέτης να είναι τουλάχιστον της γενιάς μου για να μπορέσουμε να το επικοινωνήσουμε άμεσα… Είχα την τύχη να γνωρίζω τον Ζαφείρη Χαϊτίδη και την χαρά να συνεργαστώ μαζί του. Η πρόταση έγινε και ακολούθησε αμέσως το κοινό μας όραμα!
Art nouveau: Πώς είναι να βλέπετε ένα έργο σας να παίρνει σάρκα και οστά πάνω στη σκηνή;
Κατερίνα Παπαδάκη: Παράξενο! Γιατί κάθε φορά που το βλέπω είναι σαν να το βλέπω για πρώτη φορά.
Υπάρχει αυτή η ένταση και βέβαια για αυτό ευθύνεται η σκηνοθεσία, η υποκριτική ικανότητα του Στέλιου Δημόπουλου και φυσικά η ατμόσφαιρα της μουσικής του Χρήστου Τριανταφύλλου.
Στην πραγματικότητα οι ήρωες δεν ανήκουν στους συγγραφείς… Ούτε καν στο μυαλό τους… ναι φυσικά είναι γέννημά τους όμως οι ήρωες ανήκουν στον κόσμο…
Έτσι κάθε φορά που πηγαίνω στο θέατρο ΠΚ για να δω το έργο, το βλέπω ως κάτι καινούργιο εξαιτίας της ενέργειας του κόσμου. Νιώθω την ανάσα ή την συγκίνηση του διπλανού μου, πως μιλάει το έργο σε εκείνον και πως επικοινωνεί μαζί του… είναι παράξενο, αν αναλογιστείς πως δεν γνωρίζεις τίποτα για την ζωή του θεατή και μέσω της σκέψης-έργου σου κάπως συμπορεύεστε για λίγο σε κοινή διαδρομή, είναι πραγματικά πολύ ιδιαίτερο συναίσθημα.
Art nouveau: Το έργο ανεβαίνει δεύτερη φορά . Είναι επίκαιρο, συμβολικό ή και τα δύο;
Κατερίνα Παπαδάκη: Το έργο είναι της εποχής μας, γράφτηκε μόλις πριν λίγα χρόνια με σημερινές αναφορές.
Πιστεύω πως κλείνει ένας κύκλος για την ανθρωπότητα και μάλιστα με οδυνηρό τρόπο.
Φτάσαμε σε ένα σημείο που ξεπεράσαμε τον πιο ψηλό πήχη αλλά μάλλον αυτό έγινε υπό την επήρεια αναβολικών… δεν μπορώ να αντιληφθώ διαφορετικά την τόση γνώση και κατάρτιση με την απίστευτη βία και τον συντηρητισμό που βιώνουμε παγκόσμια.
Υπάρχουν τόσο μεγάλες αντιφάσεις και ανισορροπίες στον πλανήτη μας…
Δεν ξέρω να σας περιγράψω πως λειτουργεί για τον καθένα μέσα του, όμως για μένα σίγουρα έχει και μια συμβολική σημασία μια που όπως είπα παραπάνω κλείνει μια εποχή πατριαρχίας εξαιρετικά βίαιη και αλλοπρόσαλλη.
Art nouveau: Ο πρωταγωνιστής είναι ένας βετεράνος πολέμου που παλεύει με τον εαυτό του όταν το “είναι” του εν καιρώ πολέμου κυρήσσει τώρα εμφύλιο με το “είναι” του εν καιρώ ειρήνης. Πράγματι το μετατραυματικό στρες είναι διαταραχή που ανταποκρίνεται σε μεγάλο ποσοστό τέτοιου πληθυσμού. Ψυχογραφικά, θεωρείτε ότι το έργο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα σε έναν τέτοιο άνθρωπο ;
Κατερίνα Παπαδάκη: Η λέξη εμφύλιος είναι δύσκολη και αγριευτική, δεν θα το έθετα έτσι ακριβώς, πράγματι ο ήρωας έρχεται σε εσωτερική μάχη όχι όμως με την παραπάνω έννοια…
Ο ήρωας δίνει τεράστια μάχη μέσα του για την αλήθεια του, θέλει να τραβήξει το πέπλο των επιρροών του, αφού εξαιτίας τους έχει οδηγηθεί σε έναν καταστροφικό για το είναι του και όχι μόνο πόλεμο.
Προσπαθεί να ακούσει την φωνή του, να κατανοήσει την γνώση και όχι απλά να την λάβει σαν πληροφορία, να σταθεί στα πόδια του με συνείδηση αποτινάζοντας το παρελθόν του.
Είναι μια προσπάθεια συμφιλίωσης με τον εαυτό του και όχι μια εμφύλια διαμάχη.
Οι μετατραυματικές διαταραχές είναι πάρα πολύ δύσκολο κομμάτι, υποφέρει μεγάλη κατηγορία ανθρώπων… φυσικά δεν αναφέρομαι μόνο στις διαταραχές που δημιουργούνται εξαιτίας ενός πολέμου…
Σε κάθε έργο που γράφω κάνω έρευνα, μελετώ το θέμα, βλέπω ντοκιμαντέρ, διαβάζω συνεντεύξεις. Διάβασα πολλές συνεντεύξεις στρατιωτών, πρώτης γραμμής, χειριστές ηλεκτρονικών υπολογιστών, βετεράνων του Βιετνάμ ή του Ιράκ, Ευρωπαίων, Αμερικανών και ομογενών… είναι πολύ δύσκολη η ζωή τους μετά τον πόλεμο, όχι πως πριν ήταν εύκολη, αν ήταν άλλωστε δεν θα είχε καμία δικαιολογία η κατάταξή τους στον στρατό.
Δυστυχώς για τους ανθρώπους αυτούς η ψυχολογία τους μοιάζει πολύ με του ήρωα, για τις αναζητήσεις τους δεν ξέρω…
Art nouveau: Πόσο έυκολο ή δύσκολο ήταν να μπεις στην ψυχοσύνθεση ενός τέτοιου ανθρώπου και να χτίσεις την εξομολόγηση και εν τέλει την κάθαρση;
Κατερίνα Παπαδάκη: Έως και οδυνηρό θα έλεγα. Το διάστημα της έρευνας κρατάει μήνες, όταν διάβαζα τις τόσες συνεντεύξεις-ομολογίες ανθρώπων δεν μπορούσα πάντα να κρατήσω αποστασιοποίηση.
Υπήρχαν περιπτώσεις που κατατάχτηκαν γιατί ήταν άνεργοι, δεν είχαν άλλον τρόπο επιβίωσης, περιπτώσεις που ήταν κάτι σαν οικογενειακή παράδοση, πολύ τραγικές ιστορίες.
Όμως απέφυγα να τοποθετήσω τον ήρωα μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αφενός γιατί το έχουνε κάνει με τρομερή επιτυχία σπουδαίοι δημιουργοί, αφετέρου γιατί για μένα σημασία έχει όταν δεν ανήκεις στις παραπάνω περιπτώσεις και ουσιαστικά οι επιρροές του περιβάλλοντος-εποχής σε οδηγούνε, τότε τι γίνεται εκεί;
Υπάρχει μια διαδικασία συγκεκριμένη του ήρωα που προσπαθεί να φτάσει στην λύτρωσή του, στην κάθαρσή του… δεν είναι καθόλου εύκολο το χτίσιμο ενός διαλυμένου ήρωα…
Art nouveau: Ο ήρωας του έργου “κάνει ένα μακροβούτι χωρίς ανάσα στη ζωή του”. Πόσο μακριά μπορεί να σε παρασύρει το ρεύμα; Μπορείς να γυρίσεις πίσω;
Κατερίνα Παπαδάκη: Η απόσταση που διανύει κανείς αλλά και η επιστροφή έχει να κάνει με τα πνευμόνια του, τις αντοχές του, τα όριά του και τις αντιστάσεις του. Δεν είναι το ίδιο για όλους… το ρεύμα είναι δυστυχώς πολύ δυνατό και η άγνοια πολύ μεγάλη. Μπορείς να κάνεις ακόμα και οδηγό σου το ρεύμα, ως ένα σημείο βέβαια, αρκεί να έχεις γνώση και επίγνωση.
Art nouveau: Μπορεί κανείς να βρει κοινά στοιχεία ή σκέψεις -έστω καλά κρυμμένα- της Κατερίνας μέσα στον πρωταγωνιστή;
Κατερίνα Παπαδάκη: Σίγουρα κάποια πράγματα υπάρχουνε μέσα στο κείμενο, όμως να ξέρετε δεν γράφω βιωματικά και μάλιστα στα έργα μου τα θέματα τους δεν είναι και τόσο Ελληνικά με την στενή έννοια. Και για να μην παρεξηγηθώ, εννοώ πως αυτό που με απασχολεί έχει τέτοια θέματα και κώδικες που τα αντιλαμβάνεται και ένας Αμερικάνος ή ένας Ευρωπαίος που δεν έχει έρθει ποτέ στην Ελλάδα, που δεν γνωρίζει την Ελληνική κοινωνική κατάσταση, ή την Ελληνική οικογένεια και ούτε θέλει να την μάθει κιόλας…
Art nouveau: Η ίδια πραγματικότητα μέσα στην οποία ζούσε ο πρωταγωνιστής όταν δρούσε ως χειριστής οπλικών συστημάτων – όπως είναι τώρα οι κάμερες του εμπορικού , ο πύργος ελέγχου και οι οθόνες, φαίνεται τώρα να τον πνίγει , είναι κάτι ζωντανό και φαίνεται να συνδιαλέγεται μαζί του. Πώς επιτυγχάνεται αυτός “ο διάλογος” επί σκηνής;
Κατερίνα Παπαδάκη: Είτε με την μορφή τοτέμ όπως συμβαίνει στον ήρωα, είτε με την μορφή ενός κινητού όπως συμβαίνει στην καθημερινότητά μας, η τεχνολογία έχει τον δικό της χώρο και διάλογο.
Τον συγκεκριμένο δείχνει ότι τον πνίγει γιατί πότε του ξυπνά τις μνήμες και πότε αντανακλά ο εαυτός του, ενώ στην ουσία απελευθερώνεται με την θέληση και την δύναμή της συνείδησής του… δηλαδή ο ήρωας γιγαντώνεται στις επιρροές του τόσο ώστε να τις υποτάξει και να βρει επιτέλους την δική του φωνή.
Είναι στενά συνδεδεμένος με τις κάμερες, τις έχει μάθει και αγαπήσει από μικρός σαν παιχνίδια του και τρόπο διασκέδασης, τις έχει δουλέψει στην συνέχεια σαν επαγγελματίας χειριστής ηλεκτρονικών οπλικών συστημάτων στον στρατό, τις συναντά και στην πορεία του ως υπεύθυνος ασφαλείας στο εμπορικό… σε κάθε βήμα του βρίσκονται μπροστά του.
Μέσω της αφήγησης που κάνει καταλαβαίνεις καλά πως είναι ένα κομμάτι της προσωπικότητάς του. Γίνεται με τέτοιο τρόπο σκηνικά που παρασύρεσαι αμέσως με το βίωμά του καθώς οι οθόνες λειτουργούνε σαν σημείο αναφοράς του παρελθόντος, του παρόντος αλλά και του μέλλοντός του…
Art nouveau: Με ποια στοιχεία του ήρωα μπορεί ο μέσος άνθρωπος, ο θεατής, να ταυτιστεί στο έργο ;
Κατερίνα Παπαδάκη: Με τα περισσότερα τολμώ να πω… αν φύγει το μυαλό από το αυστηρά στρατιωτικό κομμάτι των βιωμάτων-αναμνήσεών του, σχεδόν με όλα τα υπόλοιπα.
Η αγωνία για την εύρεση εργασίας του, η ανασφάλεια του ως άνθρωπο μπροστά σε ένα τέτοιο παγκοσμιοποιημένο πολιτισμό υπερκατανάλωσης, η ερωτική του ανάγκη αλλά και δυσλειτουργία, είναι ας πούμε σημεία που αναφέρει και λίγο πολύ όλοι μας τα έχουμε βιώσει.
Αυτά τα σημεία κάνουνε τον ήρωα ευάλωτο, αδύναμο αλλά και δυνατό εφόσον ψάχνει την φωνή του… νομίζω πως έχει κοινή πορεία δρόμου με αρκετούς από τους θεατές…
Art nouveau: Με τι αίσθηση περιμένετε να φύγει ο θεατής από το θέατρο; Τι είναι αυτό που θα θέλατε να του μείνει περισσότερο μετά την παράσταση;
Κατερίνα Παπαδάκη: Θα ήθελα να το επικοινωνήσει. Μετά από μόνος του ας κρατήσει ό,τι αίσθηση του ταιριάζει, αν το επικοινωνήσει υπάρχει περίπτωση να κάνει την δική του έρευνα, στις δικές του διαδρομές που μόνο εκείνος ξέρει και γνωρίζει…
Art nouveau: Αν συνόψιζατε το έργο σε μία φράση, ακόμη και ερώτηση, ποια θα ήταν;
Κατερίνα Παπαδάκη: Το έργο είναι αδύνατον να συνοψιστεί σε μια φράση ή και μια ερώτηση για τον λόγω του ότι συνδέει πολλά και διαφορετικά επίπεδα.
Art nouveau: Μια αγαπημένη ή ξεχωριστή σκηνή όταν γράφατε το έργο;
Κατερίνα Παπαδάκη: Ναι, υπάρχει μια τέτοια… το έργο μπήκε μέσα στο μυαλό μου με την ίδια ευκολία που το σαράκι μπαίνει στο ξύλο… με έτρωγε μέρα με την μέρα, αλλά δεν έστεκε να γράψω μόνο για τα εμπορικά κέντρα ήθελα μια σύνδεση, κάτι που θα το έκανε ιδιαίτερο…
Μετά από μερικούς μήνες μου μίλησε ο ήρωας… δειλά δειλά άρχισε να κάνει τις πρώτες του εμφανίσεις… περιττό να σας πω ότι το συναίσθημα που ένιωθα ήταν σαν το συναίσθημα ενός ερωτευμένου…. Περίμενα πως και πως να τον ξαναδώ, να ξεδιπλωθεί, να τον ψάξω, να τον ανακαλύψω…
Αύτη η ξεχωριστή στιγμή της συνάντησης μου με τον ήρωα, τότε που συστηνόμαστε ο ένας τον άλλον είναι η αγαπημένη μου!
Art nouveau: Λένε πως το γράψιμο είναι μια σχέση αλληλεπίδρασης , πως όταν γράφεις κάτι παίρνεις και κάτι αφήνεις πίσω . Άλλαξε κάτι στην Κατερίνα μετά από αυτό το έργο ή κάποιο άλλο;
Κατερίνα Παπαδάκη: Αν συμβαίνει αυτό δεν το αντιλαμβάνομαι τόσο έντονα, γίνεται ερήμην μου…
Όμως υπήρξαν έρευνες σε άλλα έργα, που δυσκολεύτηκα να τις τελειώσω, που με γονάτισαν για λίγο, όπως ας πούμε μαρτυρίες-εξομολογήσεις θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας ή σωματεμπορίας…
Μετά από κάθε έρευνα δεν είσαι ποτέ ο ίδιος, αλλά και είναι δύσκολο να αλλάξει ο χαρακτήρας σου.
Art nouveau: Από πού αντλείτε την έμπνευση σας;
Κατερίνα Παπαδάκη: Πολλά και διαφορετικά τα σημεία της έμπνευσης… από τον δρόμο που περπατώ, μέχρι τον φίλο από το εξωτερικό και την εφημερίδα.
Κυρίως όμως από τον εσωτερικό μου κόσμο και την προσωπική μου ανάγκη… τα παραπάνω είναι τα πλαίσια, το περιβάλλον.
Art nouveau: Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια;
Κατερίνα Παπαδάκη: Υπάρχουν διάφορες προτάσεις-συνεργασίες που δουλεύω αυτό το διάστημα.
Όσο αναφορά το θέατρο προετοιμάζουμε επόμενο έργο-συνεργασία με τον Ζαφείρη Χαϊτίδη.
Art nouveau:Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες του Art Nouveau;
Κατερίνα Παπαδάκη: Ναι, την καθαρότητα!
Σας ευχαριστώ πολύ!
