Η ψυχανάλυση, παρά τα κάποια λάθη της που την καθιστούν ορισμένες φορές επικίνδυνη και άλλες απλώς ανούσια, προσφέρει στον άνθρωπο μια έξοδο κινδύνου στην έσω πυρκαγιά του.
Τον απενοχοποιεί στο να παραδεχθεί οτι κακοποιήθηκε, σωματικά ή συναιθηματικά απο τον γονέα.
Ένα τυχαίο παράδειγμα θα μπορούσε να ήταν ενός αγοριού όπου ο πατέρας του ήταν βάρβαρος προς τη μάνα, την οποία ο μοναχογιός τη λάτρευε. Την προσέβαλλε, έφερνε στο σπίτι ξένες γυναίκες ίσως και χειροδικούσε. Ο γιος δέθηκε με τη μητέρα στενά, με την εγγύτητα της παιδικής φρίκης, της δυστυχίας, της προστασίας αργότερα, κατέληξε πατέρας της μάνας και ορκισμένος εχθρός του πατέρα του.
Ίσως και να μην υπαρχει μεγαλύτερη κακοποίηση για την ψυχή ενός αγοριού απο αυτήν.
Πώς ομως θα μπορούσε να σκέφτεται ένα παιδί μέσα σε μία τετοια κατάσταση; Ένα εξαρτημένο παιδί; ”Αν στεναχωρήσω τη μαμά μου, θα πληγωθεί, θα αρρωστήσει, θα πάθει κακό, ίσως στο τέλος και να πεθάνει, κι αν πεθάνει αυτή, θα πεθάνω και γω.”
Ένα άλλο στοιχείο της υπερβολικής εξάρτησης είναι η αποφυγή ευθυνών. Το εξαρτημένο άτομο καθιστά τον άλλον υπεύθυνο όχι μόνο για τις πράξεις του, αλλά και για τη γνώμη του και τις σκέψεις του. Οι υπερβολικά εξαρτημένοι άνθρωποι χρειάζονται την αγάπη σαν στήριγμα απέναντι στο αίσθημα ενοχής τους και τους διαφόρων ειδών φόβων τους.
Σε μικρό ή μεγάλο βαθμό αυτός είναι ο εσωτερικός τρόμος ενός προσκολλημένου παιδιού και η προσκολλημένη μητέρα τον γνωρίζει πολύ καλά και τον χειρίζεται, υποσυνείδητα έστω.
Ορισμένες μητέρες εκμεταλεύονται αυτή τη σχέση για να εκπληρώσουν δικές τους επιθυμίες: την κτητικότητά τους και την ικανοποίηση οτι κάποιο πλάσμα είναι ολότελα εξαρτημένο απο αυτές. Τέτοιες μητέρες θέλουν τα παιδιά τους συνεχώς προσηλωμένα πάνω τους και τα εμποδίζουν να αναπτυχθούν και να αποκτήσουν μια δική τους προσωπικότητα.
Από την άλλη είναι γνωστό ότι το παιδί που ανατρέφεται απο μία μητέρα που το κατακλύει με αγάπη χωρίς να περιμένει τίποτα για αντάλλαγμα, εξελίσσεται σε πολύ εγωιστικό άτομο. Η υπερβολική επιείκεια μιας μητέρας αυξάνει συνήθως τα συναισθήματα ενοχής και περιορίζει τη δυνατότητα του παιδιού για επανόρθωση, θυσιες και αληθινή συμπόνια για τους άλλους.
Ίσως και να το έχουμε αναλογιστεί πολλές φορές: αγαπάει αληθινά ένας γονιός που ανατρέφει το παιδί του έτσι ώστε να τον ”απαρνηθεί” μία μέρα. Όχι να απορρίψει το πρόσωπο του, αλλά να μην υποτάσσεται στην επιρροή την οποία ως μικρό παιδάκι, αδύναμο και φοβισμένο, δεχόταν, σκλαβωνόταν ή βολευόταν κάτω απο τη φτερούγα του. Να πετάξει με τα δικά του προσωπικά μέτρα και γούστα προς το μόνο τρόπο ζωής που είναι η ζωή. Της μοναδικότητάς του, της δικής του απόφασης, του δικού του θελήματος όποιο κι αν είναι.
Ίσως τότε μάλιστα αρχίσει και μία πραγματική, ουσιαστική σχέση ανάμεσα σε γονέα και παιδί, όταν η πιεστική ανάγκη του πάψει, όταν η σχέση τους θα γίνει σχέση ελεύθερων ενηλίκων, τότε θα αγαπηθούν και θα γνωριστούν πραγματικά. Τότε ο καθένας θα μάθει ποιος στ’αλήθεια είναι ο πατέρας του, ποιά η μητέρα του, ποιό το παιδί του.
Ν.Σ
