Ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μιλάει στο Art Nouveau για το ντοκιμαντέρ του ”Ο Μανάβης”, για τα μελλοντικά του σχέδια και όχι μόνο. Απολαύστε την συνέντευξη!
Art Nouveau: H πρώτη ερώτηση που θέλω να σας κάνω είναι γιατί ντοκιμαντέρ; Τι είναι αυτό που σας αρέσει στο συγκεκριμένο είδος;
Το ντοκιμαντέρ είναι ένα κινηματογραφικό είδος που χαρακτηρίζεται από την επιθυμία όχι να αναπαραστήσεις την πραγματική ζωή με την βοήθεια της μυθοπλασίας αλλά να την αποδώσεις στην οθόνη όπως την βλέπεις και την αισθάνεσαι. Κι αυτό μερικές φορές είναι αναντικατάστατο και πολύ γοητευτικό.
Art Nouveau: Ο “Μανάβης” είναι μια ταινία που βραβεύτηκε με το Βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που θα έλεγε κανείς πως είναι πολύ σημαντικό βραβείο, γιατί πολύ απλά ήταν αυτή που άρεσε στο κόσμο πιο πολύ. Αυτό τι συναισθήματα σας έκανε να νιώσετε; Μιλήστε μας λίγο για την ταινία.. Είναι αλήθεια πως τα γυρίσματα κράτησαν σχεδόν 2 χρόνια;
Οι διακρίσεις παρόλο που δεν λένε κάτι ουσιαστικό για την ποιότητα μιας ταινίας εντούτοις σε γεμίζουν χαρά όταν συμβαίνουν. Ιδιαίτερα όταν κάνεις μια ταινία που στηρίζεται κυρίως στην εθελοντική προσφορά. Έτσι έγινε κι Ο Μανάβης. Ενάμιση χρόνος γυρίσματα και πάνω από οκτώ μήνες μοντάζ. Χρειαζόταν πολύ κουράγιο από όλους μας για να τελειώσει. Οπότε το βραβείο στη Θεσσαλονίκη μας έδωσε μεγάλη χαρά.
Art Nouveau: Ο μανάβης σαν επάγγελμα σήμερα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που βλέπει ο θεατής στη ταινία.. Είναι σχεδόν σοκαριστικό να βλέπεις αυτές τις τεράστιες διαφορές μεταξύ της ζωής στην πόλη και της ζωής στο χωριό. Αυτός ήταν ο σκοπός της ταινίας;
Πράγματι ο στόχος μας ήταν ο μανάβης να αποτελέσει την αφορμή για να δούμε τις αγωνίες και τα προβλήματα των κατοίκων μια παραμελημένης περιοχής της Ελλάδος, της Νότιας Πίνδου. Εκεί όπου η πολιτεία είναι απούσα και ο μανάβης καλείται πολλές φορές να την υποκαταστήσει.
Art Nouveau: Οι συνθήκες σίγουρα δεν ήταν πάντα τόσο καλές.. Υπήρχαν στιγμές που είπατε “Αρκετά.. Δεν αντέχω άλλο”; Και μάλιστα στα χωριά της Πίνδου που η καθημερινότητα των ανθρώπων απέχει πολύ από την δικιά μας..
Σίγουρα υπήρχαν δύσκολες στιγμές, ιδιαίτερα τα ολοήμερα γυρίσματα στο κρύο και το χιόνι αλλά η όλη εμπειρία ήταν άκρως απολαυστική. Όταν φτάναμε στην Αθήνα περιμέναμε πως και πως να ξαναγυρίσουμε στην Πίνδο.
Art Nouveau: Γνωρίζω πως κατάγεστε από αυτή τη περιοχή.. Αυτό το έκανε πιο εύκολο ή πιο δύσκολο;
Αν δεν καταγόμουν από το Αρματολικό, ένα χωριό του δρομολογίου του Μανάβη, θα ήταν πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να κάνω την ταινία. Γιατί οι άνθρωποι δεν θα με εμπιστεύονταν. Κι αυτό ήταν βασική προϋπόθεση για να γίνει ένα τέτοιου είδους ντοκιμαντέρ.
Art Nouveau: Οι περισσότεροι από εμάς καταγόμαστε από χωριά, με το να εγκαταλείπουμε τους γενέθλιους τόπους μας, πιστεύετε πως έστω και σε βάθος χρόνου, κάνουμε λάθος;
Νομίζω πως δεν είναι θέμα λάθους αλλά θέμα ανάγκης. Το ότι εγκαταλείψαμε τους γενέθλιους τόπους μας ήταν γιατί εκεί δεν είχαμε κι εμείς και οι γονείς μας στον ήλιο μοίρα. Δεν υπήρχε και δεν υπάρχει δουλειά, υποδομές, τίποτα.
Art Nouveau: Το ντοκιμαντέρ σαν είδος κινηματογράφου πόσο δύσκολο είναι; Τι κάνει ένα σκηνοθέτη να διαλέξει να κάνει μια τέτοιου είδους ταινία;
Στον κινηματογράφο δυστυχώς τίποτε δεν είναι εύκολο, ούτε στο ντοκιμαντέρ ούτε σε μια ταινία μυθοπλασίας. Εννοώ ότι ο κινηματογράφος είναι ίσως η πιο δύσκολη, χρονοβόρα και “ακριβή” τέχνη. Οι δυσκολίες στο ντοκιμαντέρ είναι διαφορετικές από εκείνες μιας ταινίας μυθοπλασίας. Έχεις να κάνεις με απρόβλεπτες καταστάσεις, στις οποίες δεν μπορείς να επέμβεις παρά μόνο να προσαρμοθείς. Μα πάνω απ’ όλα το πιο δύσκολο είναι να κάνεις τους ανθρώπους που κινηματογραφείς να σε εμπιστευθούν.
Art Nouveau: Σήμερα στην Ελλάδα σίγουρα υπάρχει αρκετό υλικό για ντοκιμαντέρ.. Υπάρχει σχετική άνθηση στο συγκεκριμένο τομέα;
Ναι, σίγουρα. Νομίζω πως δεν έχει ξανασυμβεί τέτοια άνθηση στον τομέα του ντοκιμαντέρ στα ελληνικά κινηματογραφικά χρονικά. Πλήθος καλών ταινιών που διακρίνονται στα διεθνή φεστιβάλ και αντικαθρεπτίζουν σε όλο το εύρος τα προβλήματα που περνά η ελληνική κοινωνία σήμερα. Μάλιστα για πρώτη φορά έχουμε και την δημιουργία της Ένωσης Ελλήνων Ντοκιμαντεριστών, μια πολύ δραστήρια ένωση που στόχο έχει την προώθηση του ελληνικού ντοκιμαντέρ.
Art Nouveau: Μια προσωπική απορία θα ήθελα να μου λύσετε.. Σε πολύ κόσμο αρέσει να βλέπει ντοκιμαντέρ και βλέπει.. Γιατί δεν βλέπουμε όμως σε αίθουσες κινηματογράφου περισσότερα;
Αυτό είναι ένα πρόβλημα που έχει να κάνει με το κύκλωμα διανομής και είναι δυσεπίλυτο πρόβλημα. Αλλά κι αυτό ακόμη προσπαθεί η Ε.Ε.Ν να το αντιμετωπίσει διοργανώνοντας προβολές ταινιών ντοκιμαντέρ σε εναλλακτικούς χώρους όπως είναι για παράδειγμα το βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ όπου κάθε Πέμπτη προβάλλονται ελληνικά ντοκιμαντέρ με θεματικές κατηγορίες.
Art Nouveau: Θα ήθελα να σας ρωτήσω, μια κάπως άχαρη ερώτηση.. Θεωρώ πως το να κάνει κάποιος τέτοιο κινηματογράφο, τον κάνει πιο ιδιαίτερο, πιο “καλλιτέχνη” γιατί απλά καταγράφει το real life και δεν δουλεύει ένα συγκεκριμένο σενάριο.. Πως στηρίζεται όλο αυτό οικονομικά; Αφού και να πάει τελικά πάρα πολύ καλά σίγουρα δεν θα έχει τις οικονομικές απολαβές μιας κανονικής ταινίας..
Η τέχνη είναι καθρέφτης της κοινωνίας και οι Έλληνες κινηματογραφιστές θέλουν να αποτυπώσουν αυτές τις τεράστιες αλλαγές που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία. Άλλωστε δεν θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά σε μια τέτοια κρίσιμη περίοδο που περνά η πατρίδα μας. Και το αισιόδοξο είναι πως το αποτέλεσμα είναι πολλές και καλές ταινίες.
Art Nouveau: Τέλος θα ήθελα να μου πείτε τα μελλοντικά σας σχέδια.. Ετοιμάζετε κάτι αυτό το καιρό;
Είμαι στο στάδιο του μοντάζ ενός ακόμη ντοκιμαντέρ. Λέγεται “Ηθοποιοί: Ημερολόγιο σπουδής” και αφορά μια ομάδα νέων που θέλουν να γίνουν ηθοποιοί. Τα γυρίσματα κράτησαν τρία χρόνια έναν ολόκληρο χρόνο το μοντάζ γιατί το υλικό που μαζεύτηκε ήταν τεράστιο. Μακάρι να πάει καλά…
Δείτε το τρέιλερ:
